Trong không gian nghệ thuật đậm chất bay bổng tại Hội Mỹ thuật TP HCM (218A Pasteur, phường Võ Thị Sáu, quận 3), họa sĩ Nguyễn Thị Loan Phương đã chính thức ra mắt triển lãm cá nhân mang tên “Đường lên mây” giới thiệu đến công chúng yêu hội họa 30 tác phẩm sơn mài được cô ấp ủ và sáng tác trong khoảng 4 năm, từ 2021 đến nay.
Đây không chỉ là một cuộc trình bày nghệ thuật mà còn là hành trình tâm tưởng, nơi những lớp màu, đường nét và hình khối mở ra thế giới vừa thực, vừa mơ, vừa lãng mạn hoá nỗi đau vừa mang tính thực tế: chữa lành tâm hồn.
Hoàn cảnh sáng tác: Từ mất mát đến tự do - hành trình sáng tạo của nữ họa sĩ giữa đại dịch
Trong ký ức của nữ họa sĩ, Sài Gòn những ngày phong tỏa là khoảng thời gian ngột ngạt, nơi chị phải đối diện nỗi đau mất cha vì Covid-19. Cú sốc ấy tưởng chừng khiến thế giới nội tâm lặng im thật lâu.
Nhưng từ bóng tối, hội họa trở thành chiếc phao cứu rỗi. Mỗi mảng màu, đường cọ là một nhịp thở, một lời đối thoại với chính mình, mở ra đôi cánh để chị thoát khỏi căn phòng chật hẹp, bay đến chân trời tự do. Tranh của chị chan chứa khát vọng hòa cùng thiên nhiên, muông thú, thay cho u tối bệnh dịch là hoa nở, chim bay, sự sống căng tràn.
Chị chia sẻ: “Hội họa đã cứu rỗi tôi. Tôi thấy mình có thể chạy cùng nai rừng, hót cùng chim trời, sống giữa thiên nhiên ngay cả khi thành phố ngoài kia vẫn lặng thinh.”
Những tác phẩm sau đại dịch vừa là lời tri ân cha, vừa là bản nhạc tâm hồn, gửi đi thông điệp: Nghệ thuật có thể chữa lành, và sự hòa mình vào thiên nhiên chính là cách con người tìm lại kết nối sâu xa nhất với hành tinh này.
Hành trình đi tìm “thiên đường” trong hội họa
Bộ sưu tập ''Đường lên mây'' xoay quanh ba chủ đề lớn: thiên nhiên, phụ nữ và thú hoang. Ở mỗi bức tranh, Loan Phương khai mở một vùng trời mới, gợi cho người xem cảm giác như đang bước đi trên con đường dẫn lên cõi mây trời, ra mặt biển rộng, nơi con người được giải thoát khỏi thực tại bộn bề, trở về với bản ngã trong trẻo nhất.
Những khung cảnh thiên đường mà cô vẽ không phải chỉ để ca ngợi sự siêu thực, mà còn để gợi nhớ về ước mơ, niềm hy vọng và sự an yên mà con người hằng tìm kiếm. Đó là cánh đồng ánh sáng, là bầu trời trong vắt, là biển cả bao la, là thung lũng nơi muông thú và con người cùng song hành trong hòa bình.
Người phụ nữ: Biểu tượng của sức mạnh và vẻ đẹp
Một mảng đề tài đặc biệt trong triển lãm là hình tượng người phụ nữ. Qua bàn tay của hoạ sĩ Nguyễn Thị Loan Phương, người phụ nữ hiện lên vừa mong manh, dịu dàng, vừa mạnh mẽ, dũng cảm. Có bức tranh vẽ những dáng hình thướt tha như bước ra từ huyền thoại, có bức lại khắc họa đôi mắt đầy trăn trở, ẩn chứa cả nỗi đau và niềm tin.
Với họa sĩ, phụ nữ không chỉ là nguồn cảm hứng bất tận mà còn là biểu tượng của sự sống, của tình yêu và sự tái sinh. Những người phụ nữ trong tranh của chị dường như đang kể lại câu chuyện của muôn thế hệ về sự chịu đựng, hy sinh, nhưng cũng là hành trình khẳng định giá trị bản thân.
Rừng, núi, biển và muông thú: Ẩn dụ cho khát vọng tự do
Trong tranh của Nguyễn Thị Loan Phương, hình ảnh muông thú vượt ra ngoài khuôn khổ thiên nhiên, trở thành ẩn dụ cho bản năng tự do và sức mạnh tiềm ẩn nơi con người. Khi đặt phụ nữ và thú hoang trong cùng một không gian, chị tạo nên sự đối thoại giữa lý trí và bản năng, giữa dịu dàng và mãnh liệt, giữa giấc mơ thiên đường và thực tại hoang dã.
Ảnh hưởng từ trường phái dã thú của Henri Matisse giúp chị mạnh dạn dùng màu sắc để phá vỡ khuôn khổ, mở rộng chiều kích biểu đạt. Trong quá trình học tập và sáng tác, họa sĩ cũng chịu nhiều ảnh hưởng từ thầy Võ Nam, người luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của sự chuyển động trong đường nét và nhịp điệu biến đổi của mảng hình. “Đường lên mây” vì thế không chỉ là tên triển lãm, mà còn là lời mời gọi bước vào hành trình tìm kiếm vẻ đẹp, sự bình yên và ý nghĩa sống.
Nữ họa sĩ chia sẻ: “Tôi muốn tranh của mình mang đến cảm giác giải thoát, như thể ai cũng có thể bước vào một cõi thiên đường trong chính tâm hồn mình. Phụ nữ, muông thú hay thiên nhiên chỉ là biểu tượng để kể về sự sống và khát vọng tự do.”
Một người tâm huyết với nghệ thuật sơn mài Việt
Giữa dòng chảy hội họa đương đại, nơi nhiều chất liệu mới và xu hướng thị trường lên ngôi, vẫn có những nghệ sĩ chọn đi ngược lại, gắn bó trọn vẹn với tranh sơn mài, một loại hình mang đậm bản sắc mỹ thuật Việt Nam. Nguyễn Thị Loan Phương đã dành nhiều năm theo đuổi và khai phá những giá trị của chất liệu truyền thống này. Đối với chị, sơn mài không chỉ là phương tiện biểu đạt nghệ thuật, mà còn là hành trình đi tìm sự kết nối với văn hóa dân tộc. Từ việc chọn vóc, mài, sơn lót, thếp vàng, khảm trai… mỗi công đoạn đều đòi hỏi sự kiên nhẫn, tỉ mỉ và cả tình yêu lớn lao với nghề.
Nguyễn Thị Loan Phương chịu ảnh hưởng từ nhiều danh họa thế giới: sự hồn nhiên của Henri Rousseau, thoáng siêu thực của Salvador Dalí và nét trang trí của Gustav Klimt, nhưng trong quá trình sáng tác, chị đã chưng cất và chuyển hóa để tạo nên tác phẩm mang đậm tinh thần và bản sắc Việt Nam.
Chị từng chia sẻ: “Mỗi bức tranh sơn mài là kết quả của hàng tháng, thậm chí hàng năm lao động. Đó không chỉ là sáng tác, mà là một quá trình sống cùng chất liệu.”
Trong tranh của nữ họa sĩ, sắc nâu, đỏ then, vàng son và ánh ngọc trai hòa quyện tạo nên chiều sâu đặc trưng, vừa sang trọng, vừa gợi cảm giác tĩnh lặng. Các đề tài mà chị lựa chọn đa dạng: từ phong cảnh đến hình ảnh con người, thiên thần, muông thú... Dù thể hiện chủ đề nào, tranh của chị vẫn toát lên vẻ đẹp của sự bền bỉ và niềm say mê không đổi.
Triển lãm cá nhân “Đường lên mây” cũng là một cột mốc quan trọng trong sự nghiệp nghệ thuật của Nguyễn Thị Loan Phương. Sau nhiều năm gắn bó với chất liệu sơn dầu, chị đã tìm ra tiếng nói riêng, hòa trộn giữa sự lãng mạn, huyền ảo và chiều sâu nhân văn. Với 30 bức tranh lần này, công chúng không chỉ được thưởng thức màu sắc rực rỡ, bố cục giàu tính biểu tượng mà còn cảm nhận được tâm hồn của người nghệ sĩ một tâm hồn khát khao bay cao, bay xa, nhưng vẫn đầy trắc ẩn với đời sống con người.
